На першым энергаблоку
10 чэрвеня адбылася адна са значных падзей у гісторыі будаўніцтва першай на тэрыторыі нашай краіны атамнай электрастанцыі: прыёмачная камісія пад старшынствам намесніка прэм'ер-міністра Рэспублікі Беларусь Юрыя Назарава падпісала акт прыёмкі ў эксплуатацыю пускавога комплексу першага энергаблока Беларускай АЭС.
Рашэнне камісіі грунтуецца на станоўчых заключэннях наглядных органаў і рабочай камісіі Беларускай АЭС, а таксама на падставе выдадзенай МНС ліцэнзіі на прамысловую эксплуатацыю першага энергаблока.
- Праект Беларускай АЭС важны як для эканомікі краіны, так і для супрацоўніцтва ў рамках Саюзнай дзяржавы. Вялікае значэнне маюць не толькі эканамічныя вынікі, але і тыя кампетэнцыі, якія мы атрымліваем. Упэўнены, што такія праекты збліжаюць народы і дзяржавы. Хацелася б выказаць вялікую ўдзячнасць нашым расійскім партнёрам, - адзначыў намеснік прэм'ер-міністра Юрый Назараў.
Аб значнасці супрацоўніцтва і ўзаемадзеяння з беларускім бокам казаў і першы намеснік генеральнага дырэктара па атамнай энергетыцы дзяржкарпарацыі «Расатам» Аляксандр Лакшын:
- Паспяховасць праекта залежыць ад таго, наколькі выбудаваны ўзаемаадносіны паміж заказчыкам і падрадчыкам. Галоўным вынікам нашай працы лічу тое, што нам з заказчыкам удалося стварыць адзіную згуртаваную каманду, якая працавала на агульны вынік.
Дарэчы, беларускія арганізацыі прымаюць актыўны ўдзел у рэалізацыі некалькіх расійскіх праектаў - на будаўніцтве Курскай АЭС у Расійскай Федэрацыі і атамнай электрастанцыі «Руппур» у Бангладэш. Па словах Аляксандра Лакшына, беларускія будаўнікі заўсёды ў прыярытэце.
Нагадаем, этапу прамысловай эксплуатацыі першага энергаблока папярэднічаў вялікі аб'ём работ па праверцы гатоўнасці тэхналагічных сістэм і абсталявання да засваення цеплавой і электрычнай магутнасці, правядзенню неабходных выпрабаванняў, падрыхтоўцы персаналу.
Сёння блок працуе на намінальным узроўні магутнасці рэактарнай устаноўкі. З моманту яго ўключэння ў аб'яднаную энергасістэму паступіла амаль 3 млрд квтг «атамнай» электраэнергіі - гэта, па словах спецыялістаў, гадавое спажыванне такога прадпрыемства як Беларускі мэталюргічны завод.
На пляцоўцы
Наведваючы ў лістападзе мінулага года атамную электрастанцыю, Прэзідэнт нашай краіны Аляксандр Лукашэнка адзначыў, што Беларуская АЭС - гэта новы крок да забеспячэння энергетычнай бяспекі. У дзень прыёмкі першага энергаблока журналісты ўбачылі, як працуе атамная электрастанцыя.
У цэнтральным пункце кіравання Беларускай АЭС даводзілася бываць не раз: калі ішло яго будаўніцтва, манціравалася абсталяванне. І цяпер тут на ўсю моц кіпіць праца. У памяшканні ўсяго 3 чалавекі - начальнік змены электрацэха і агульнастанцыйных аб'ектаў, інжынер электрацэха і начальнік змены АЭС, якія кантралююць параметры і кіраванне абсталяваннем.
Начальнік змены АЭС Анатоль Станілевіч у энергетыцы 25 гадоў. Пасля заканчэння Обнінскага інстытута ядзернай энергетыкі 20 гадоў адпрацаваў на атамных электрастанцыях Украіны. Апошнія 5 гадоў - на Беларускай АЭС.
- Працу па ўводу ў эксплуатацыю першага энергаблока мы пачалі даўно. Зараз таксама займаемся ўводам у эксплуатацыю энергаблока №2, - уводзіць журналістаў у курс спраў Анатоль Уладзіміравіч. - Энергаблок №1 знаходзіцца на 100-працэнтнай магутнасці, выдача ў энергасістэму складае 1 150 МВт.
– Беларуская атамная электрастанцыя - не толькі самая новая, але і самая сучасная ў свеце. Пры яе будаўніцтве і эксплуатацыі асаблівая ўвага надаецца бяспецы, прычым на ўсіх этапах - праектавання, канструявання, уводу ў эксплуатацыю і эксплуатацыі, - кажа начальнік змены.
Аб прафесіі энергетыка сённяшні начальнік турбіннага цэха Дзмітрый Крывiн задумаўся ў 11 класе. Вырашыўшы паступаць у БНТУ, ён у нейкім сэнсе стаў прадаўжальнікам сямейнай дынастыі.
- У БНТУ я атрымаў 2 спецыяльнасці - інжынер-цеплаэнергетыкі і эканаміст-менеджэр ў галіне энергетыкі. Працаваў на Наваполацкай і Полацкай ЦЭЦ, за 6 гадоў прайшоў шлях ад машыніста-абходчыка да намесніка начальніка катла-турбіннага цэха, - распавядае Дзмітрый Міхайлавіч.
За восем гадоў кар'еру паспеў зрабіць і ў Астраўцы, дзе пачынаў з пасады вядучага інжынера, затым стаў намеснікам начальніка турбіннага цэха, апошнія 3 гады з'яўляецца яго начальнікам.
- У вядзенні знаходзяцца машынныя залы, вежавыя выпарваючыя градзірні і цеплафікацыйная ўстаноўка, прызначаная для ацяпляльных патрэб і гарачага водазабеспячэння пляцоўкі атамнай станцыі, - праводзіць экскурсію па сваёй вялікай і даволі шумнай гаспадарцы Дзмітрый Міхайлавіч.
Машынная зала першага энергаблока па сутнасці з'яўляецца эпіцэнтрам выпрацоўкі электраэнергіі. Яе сэрца - турбіна ў комплексе з генератарам і ўзбуджальнікам, іншымі словамі - турбаагрэгат.
- Усё абсталяванне працуе ў штатным рэжыме, - кажа начальнік турбіннага цэха. - Персанал укамплектаваны практычна цалкам з улікам двух энергаблокаў. Усе спецыялісты прайшлі падрыхтоўку на дзеючых АЭС - Ленінградскай, Новаваронежскай і Калінінскай, навучаны і дапушчаны да самастойнай працы. Атрыманы неабходныя ліцэнзіі ў Дзяржатамнаглядзе.
Самае прыгожае месца на Беларускай АЭС - брызгальныя басейны.
Адчуванне, што трапіў у зону, дзе б'юць дзясяткі фантанаў, рассыпаючыся вадзянымі феерверкамі на некалькі метраў у вышыню. Прыгажосць неапісальная - аднак не дзеля любавання яны тут створаны. Гэта яшчэ адзін вытворчы аб'ект, служачы для астуджэння тэхнічнай вады.
Па словах спецыялістаў, брызгальныя басейны Беларускай АЭС складаюцца з чатырох жалезабетонных рэзервуараў аб'ёмам 18 000 м3 кожны, аснашчаных сістэмамі напорных трубаправодаў, раўнамерна размяркоўваючых астуджальную ваду паміж распырскваючымi сопламі. Астуджэнне вады ў рэзервуарах дасягаецца за кошт яе выпарэння і аддачы цяпла пры судотыку з атмасферным паветрам.
З першых вуснаў
Аляксандр Лакшын, першы намеснік генеральнага дырэктара па атамнай энергетыцы дзяржкарпарацыі «Расатам»:
- Будаўніцтва другога энергаблока заўсёды ідзе лягчэй, чым першага, так як ужо ёсць згуртаваная каманда, вопыт, навыкі. І мы не сумняваемся ў тым, што праз год будзе ўрачыстае мерапрыемства па прыёмцы другога энергаблока.
Вольга Лугаўская, начальнік Дэпартамента па ядзернай і радыяцыйнай бяспецы МНС Рэспублікі Беларусь:
- Сістэма місій - гэта інструментар, з дапамогай якога МАГАТЭ ацэньвае, наколькі выконваюцца патрабаванні па ядзернай і радыяцыйнай бяспецы. Беларусь прыняла шмат місій, мы адгукаліся на прапановы МАГАТЭ, самі ініцыявалі іх прыезд. Літаральна праз пару тыдняў будзем прымаць місію IPPAS па ацэнцы фізічнай абароны ядзерных матэрыялаў. У чацвёртым квартале прыбудзе пост-місія па комплекснай ацэнцы рэгулюючай інфраструктуры (IRRS), якая ацэніць, ці выкананы рэкамендацыі, выдадзеныя ў 2016 годзе.
АКТУАЛЬНА
Беларусь па ўласнай ініцыятыве правяла стрэс-тэсты БелАЭС па працэдуры Еўрапейскага саюза. Пры іх выкананні ацэньвалася наяўнасць «запасаў бяспекі» над патрабаваннямі, усталяванымі нацыянальным заканадаўствам. Крытэрыі стрэс-тэстаў уключалі праверку надзейнасці атамнай станцыі на выпадак стыхійных бедстваў, у прыватнасці, землятрусаў і паводак, а таксама розных тэхнагенных аварый. Акрамя таго, крытэрыі ўключалі шырокае кола рызык, выкліканых чалавечым фактарам.
Па выніках Дзяржатамнагляд падрыхтаваў нацыянальны план дзеянняў, які абагульніў рэкамендацыі па выніках нацыянальнай экспертызы і рэкамендацыі экспертаў еўрапейскай партнёрскай праверкі. Дакумент змяшчае 23 мерапрыемствы з усталяванымі тэрмінамі іх рэалізацыі з 2019 па 2025.
ЛІЧБЫ
Ва ўзвядзенні Беларускай АЭС прынялі ўдзел 36 будаўнічых арганізацый. Лік будаўнікоў на піку ўзвядзення АЭС дасягаў 8,5 тыс. чалавек.
Пра бяспеку Беларускай АЭС
Праект Беларускай АЭС адпавядае ўсім патрабаванням бяспекі - гэта не раз пацвярджалі міжнародныя экспертныя місіі, у тым ліку МАГАТЭ, САА АЭС. Беларусь таксама пабудавала ўзгодненую сістэму ўзаемадзеяння з Еўрапейскай камісіяй і Еўрапейскай групай рэгулятараў ядзернай бяспекі (ENSREG).
Аб перавагах праекта
З уводам АЭС Беларусь уступае ў сусветнай клуб дзяржаў, якія выкарыстоўваюць атамную энергію ў мірных мэтах. Праект унясе ўклад ва ўмацаванне энергетычнай незалежнасці: краіна атрымае стабільную, экалагічна чыстую крыніцу энергіі, якая дазволіць забясьпечыць каля 40% унутраных патрэб у электраэнергіі. Штогод на Беларускай АЭС будуць вырабляць каля 18,5 млрд квтг. Запуск атамнай станцыі дазволіць замяшчаць каля 4,5 млрд куб. м прыроднага газу ў год. Выкіды парніковых газаў паменшацца больш чым на 7 млн тон у год.
